اینکوترمز یک کلمه مرکب است که از ترکیب سه کلمه انگلیسی «International Commercial Terms» به معنی اصطلاحات بین‌المللی بازرگانی تشکیل شده‌ است و به صورت گسترده‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد. این اصطلاحات برای تفکیک هزینه‌ها و مسئولیت‌ها بین فروشنده و خریدار استفاده می‌شود.

اینکوترمز به مسائل مرتبط با حمل کالا از فروشنده به خریدار پاسخ می‌دهد. مسائلی شامل حمل کالاها، ترخیص کالا، واردات و صادرات کالاها، اینکه چه کسی مسئول پرداخت می‌باشد و اینکه ریسک جابجایی و انتقال کالا در مراحل مختلف حمل بر عهده چه کسی می‌باشد.

اصطلاحات مختلف اینکوترمز معمولاً با ذکر مکان‌های جغرافیایی مورد استفاده قرار می‌گیرد نه عناوین مرتبط با جابه جایی اینکوترمز توسط اتاق بازرگانی بین‌المللیInternational Chamber Of Commerce  تهیه و تدوین شده‌است.

آخرين ورژن اينكوترمز با عنوان اينكوترمز٢٠٢٠ توسط اتاق بازرگاني بين المللي در شهريور ماه ١٣٩٨ به زبان انگليسي منتشر شد. ترجمه فارسي اين متن توسط دكتر كوروش جعفرپور انجام و انتشارات مهركلام آن را در آذر ماه١٣٩٨ چاپ و منتشر نمود.

روش‌های حمل‌ونقل عمومی :

• گروه E مخفف اصطلاح Ex Works – تحویل کالا در نقطه عزیمت در مبدأ:

تعریف: تحویل کالا در نقطه عزیمت در مبدأ (محل کار)؛ در این روش فروشنده، کالا را در محل تولید یا انبار کالا به خریدار تحویل می‌دهد و کلیه هزینه‌ها، اعم از بارگیری، حمل‌ونقل، بیمه، گمرک و ریسک خرابی کالا بر عهده خریدار است.

• گروه F – تحویل کالا به خریدار بدون پرداخت کرایه حمل در مبدأ:

این گروه شامل اصطلاحاتی است که به موجب آن فروشنده، کالا را در محلی که خریدار تعیین کرده تحویل وی می‌دهد. مهم‌ترین روش‌های موجود در این گروه عبارت‌اند از:

• FCA: مخفف اصطلاح  Free Carrier

تحویل کالا به حمل‌کننده در مبدأ (تحویل کالا داخل کامیون، ریل و هواپیما)؛ با توجه به اینکه محل تحویل، کشور فروشنده می‌باشد، بارگیری با خریدار است و نقطه ریسک محل بارگیری است. هزینه حمل و بیمه با خریدار بوده و عقد قرارداد حمل و بیمه با خریدار (نه الزاماً).

• FAS:  مخفف اصطلاح  Free Alongside Ship

تحویل کالا در کنار کشتی در مبدأ؛ یعنی محل خاتمه ریسک فروشنده، کنار کشتی در بندر است. هزینه حمل و بیمه با خریدار بوده و عقد قرارداد حمل و بیمه و بازرسی نیز با خریدار است.

• FBO: مخفف اصطلاح  Free On Board

تحویل کالا در عرشه کشتی در مبدأ؛ فروشنده وقتی کالا را از روی نرده کشتی عبور داد ریسک خود را خاتمه داده‌ است. هزینه حمل و بیمه با خریدار بوده و عقد قرارداد حمل از بندر تحویل و بیمه و بازرسی با خریدار است.

• گروه C – تحویل کالا در مبدأ به خریدار با پرداخت کرایه حمل:

این گروه شامل اصطلاحاتی است که به موجب آن فروشنده باید مخارج کرایه را تا مقصد پرداخت نماید، ولی خطر فقدان یا خسارت و هزینه‌های اضافی بر عهده خریدار است. در این روش نوعی تقسیم مسئولیت بین خریدار و فروشنده اعمال شده‌ است.

• : CFR  مخفف اصطلاح  Cost and Freight

هزینه و کرایه حمل تا مقصد C&F سابق ولی مخصوص حمل دریایی است. کالا وقتی از روی نرده کشتی عبور می‌کند (بارگیری می‌شود) مسئولیت فروشنده خاتمه می‌یابد. هزینه بیمه با خریدار است و هزینه حمل با فروشنده‌، عقد قرارداد بیمه با خریدار و عقد قرارداد حمل با فروشنده است.

•  CIF: مخفف اصطلاح  Cost, Insurance and Freight

هزینه ، بیمه و کرایه حمل تا مقصد. مخصوص حمل دریایی می‌باشد. کالا وقتی از روی نرده کشتی بارگیری می‌شود مسئولیت فروشنده خاتمه می‌یابد. هزینه حمل و بیمه با فروشنده و عقد قرارداد حمل و بیمه نیز با فروشنده‌ است.

•  CPT: مخفف اصطلاح  Carriage Paid To

تحویل با پرداخت کرایه حمل تا مقصد؛ حمل مرکب ولی بیشتر برای طرق زمینی یا هوایی استفاده می‌شود. ریسک و مسئولیت فروشنده زمانی که کالا را تحویل اولین حمل‌کننده می‌دهد خاتمه می‌یابد. هزینه حمل با فروشنده تا نقطه معین طبق قرارداد. هزینه بیمه خریدار و عقد قرارداد بازرسی با خریدار است.

• CIP: مخفف اصطلاح  Carriage and Insurance Paid to

تحویل با پرداخت کرایه حمل و بیمه تا مقصد. روش حمل مرکب می‌باشد. ریسک و مسئولیت فروشنده زمانی که کالا را به نقطه توافق شده می‌رساند خاتمه میابد. هزینه بیمه و حمل با فروشنده‌است. عقد قرارداد بیمه و حمل با فروشنده‌است. عقد قرارداد بازرسی با خریدار است.

• گروه D – تحویل کالا در مقصد:

شامل اصطلاحاتی است که به موجب آن فروشنده مسئول رساندن کالا به نقطه یا محل مورد توافق شده در مقصد است و فروشنده کلیه خطرات و هزینه‌ها را بر عهده می‌گیرد.

• DAF:  مخفف اصطلاح  Delivered At Frontier

تحویل در مرز (مرز تعیین شده)؛ به‌طور عمده حمل به وسیله راه‌آهن انجام می‌شود و در این نوع حمل می‌توان سندی سراسری از راه‌آهن گرفت که کلیه عملیات حمل‌ونقل را تا مقصد نهایی در برگیرد و کالا را برای آن دوره زمانی بیمه نماید.

• DES: مخفف اصطلاح Delivered Ex Ship

تحویل در عرشه کشتی (در مقصد)؛ فروشنده کالا را در عرشه کشتی در بندر مقصد تحویل خریدار می‌دهد و اقدامات و هزینه‌های ترخیص کالا جهت ورود به بندر مقصد برعهده خریدار است.

•  DEQ: مخفف اصطلاح  Delivered Ex Quay

تحویل در اسکله (در مقصد)؛ فروشنده وقتی کالا را از کشتی به اسکله انتقال داد و عوارض انتقال به اسکله مقصد را پرداخت نمود، کالا در بندر مقصد تحویل خریدار داده می‌شود.

• DDU: مخفف اصطلاح Delivered Duty Unpaid

تحویل در مقصد بدون پرداخت حقوق و عوارض گمرکی؛ فروشنده کالا را در کشور مقصد بدون انجام ترخیص کالا برای ورود و پرداخت عوارض تحویل می‌دهد.

•  DDP: مخفف اصطلاح  Delivered Duty Paid

تحویل در مقصد با پرداخت حقوق و عوارض گمرکی؛ فروشنده کالا را در کشور مقصد پس از انجام ترخیص کالا و پرداخت عوارض تحویل خریدار می‌دهد.